W celu sprawdzenia korzenia Sj igłę wprowadza się do tylnego otworu krzyżowego. Korzenie L4 i L5 bada się wkłuwając igłę nieco doogonowo do wyrostka poprzecznego, a następnie pod kontrolą fluoroskopii do otworu między- kręgowego. Położenie igły potwierdza się zdjęciem AP i bocznym. Po zabiegu obowiązuje dokładne notowanie objawów odczuwanych przez chorego.
Dokończ
Objawy kliniczne. Schorzenie to może zacząć się nagle lub powoli. Noworodek traci łaknienie, spada na wadze, krzyczy słabo, staje się senny, apatyczny, źle uikrwiony, blady. Ciepłota może być normalna. Występują wymioty i wodniste, żółte lub pomarańczowe stolce, obfite, tryskające. W niektórych przypadkach mogą wystąpić objawy zapalenia płuc. Stan dziecka zaczyna się szybko pogarszać, odwodnienie wzrasta, występują objawy zatrucia. W całym obrazie klinicznym dominuje stan septyczno-toksyczny, bądź to z objawami ze strony przewodu pokarmowego, bądź to ze strony płuc, a nawet bez nich (Maslow).
Dokończ
Rozpoznanie. Zamartwicę należy odróżnić od bezdechu (apnea) spowodowanego narkotykami podanymi matce (np. przy cięciu cesarskim). O ile leki podano w sposób prawidłowy, bezdech ustępuje po kilku minutach. Dla urazu wewnątrzczaszkowego rozpoznawczo ważne są: nakłucia lędźwiowe i nakłucia podoponowe. Zwiększona ilość białka, zwiększona pleocytoza w płynie mózgowo-rdzeniowym, obecność czerwonych krwinek wyługowanych nasuwają podejrzenie krwawienia śródczaszkowego. U zdrowego noworodka w pierwszych dniach życia nakłuciem lędźwiowym nie uzyskujemy płynu mózgowo-rdzeniowego, w następnych dniach kilka kropli. Uzyskanie większej ilości płynu mózgo- wo-rdzeniowego jest zjawiskiem patologicznym. Płyn mózgowo-rdzeniowy u noworodka może być ksantochromiczny, o ile noworodek ma żółtaczkę, w innych przypadkach jest to patologiczne. Nakłucie podoponowe orientuje nas co do istnienia krawienia podoponowego.
Dokończ
Uraz wewnątrzczaszkowy. Najczęstszą postacią urazu porodowego jest uraz wewnątrzczaszkowy, który może uszkodzić mózg, opony, naczynia krwionośne i zatoki żylne mózgu i wywołać wstrząs. W urazie wewnątrz- czaszkowym główną rolę odgrywa niedotlenienie, rzadziej przyczyną są czynniki mechaniczne. Często te dwa czynniki: niedotlenienie i uraz mechaniczny działają razem naczynia krwionośne poprzednio już uszkodzone niedotlenieniem łatwo ulegają urazowi mechanicznemu.
Dokończ
Rokowanie zależy od ciężkości schorzenia i od tego, jak wcześnie je rozpoznano. O ile’rozpoznał je już położnik, rokowanie jest znacznie lepsze niż w przypadku, gdy schorzenie rozpoznał dopiero pediatra na podstawie nieraz już dużych uszkodzeń narządów wewnętrznych.
Dokończ
Urazem porodowym nazywamy wszelkie uszkodzenia noworodka powstałe w czasie porodu. Uraz porodowy jest najczęstszą przyczyną zgonów noworodków, jest on także częstą przyczyną późniejszych zaburzeń w rozwoju fizycznym i psychicznym dziecka. Urazowi porodowemu ulegają przede wszystkim wcześniaki i noworodki z dystrofią wewnątrz- maciczną. Uraz porodowy może powstać wskutek niedotlenienia lub wskutek działania czynników mechanicznych.
Dokończ
Inne uszkodzenia porodowe. Uszkodzenia głowy. Wskutek dłużej trwającego porodu stwierdzamy krwawienie pod okostną kości czaszki jest to krwiak podokostnowy (cephalhaematoma) (ryc. 37), w którym krwawienie jest ograniczone do jednej kości, zwykle ciemieniowej. Kości czaszki mogą ulec w czasie porodu wgnieceniu lub załamaniu. Wgniecenie należy usunąć chirurgicznie zaraz po urodzeniu.
Dokończ
Klumpke obejmujące mięśnie przedramienia i ręki unerwiane przez VII i VIII korzonek. Porażenie całkowite może obejmować wszystkie mięśnie kończyny górnej. Porażenie Erba jest prognostycznie korzystniejsze, należy je różnicować z oderwaniem kości nasady ramieniowej (zdjęcie rentgenowskie). Leczenie porażenia kończyny górnej wymaga nałożenia szyny na obie kończyny górne uniesione w barku do kąta prostego, w rotacji na zewnątrz ze zgiętym łokciem (ryc. 39). Opatrunek należy codziennie kontrolować. O ile porażenie nie cofnie się po kilku tygodniach, konieczne jest dalsze leczenie chirurgiczno-ortopedyczne.
Dokończ
Noworodek jest mało odporny na zakażenie. Przeciwciała przechodzące przez łożysko od matki do płodu mogą mu zapewnić pewną bierną odporność przeciw niektórym zakażeniom. Dopiero około 3 tygodnia życia pojawiają sie przeciwciała wytworzone przez noworodka, produkcja ich jest wolna. Płód może ulec zakażeniu jeszcze w łonie matki wskutek przejścia bakterii drogą krwi przez łożysko. W czasie porodu zakażenie może wniknąć do płodu przez przedwcześnie pęknięte błony płodowe i zakażone wody płodowe, podczas przecinania pępowiny lub zabiegów położniczych. Po urodzeniu zakażenie może nastąpić przez skórę, pępek, drogi oddechowe, pokarmowe, moczowe. Ustalenie, czy zakażenie powstało wewnątrzmacicznie czy po urodzeniu, jest często trudne. Najczęściej przyczyną zakażenia są gronkowce, pałeczka okręż- nicy, paciorkowce, dwoi-nka zapalenia płuc, pałeczka ropy błękitnej, zarazki z grupy Salmonella, pałeczka grypy Pfeifera i inne. Na pierwszy plan wysuwa się zakażenie gronkowcem ropotwórczym i pałeczką okręż- nicy. Dla noworodków niedonoszonych, z dystrofią wewnątrzmaciczną, z urazem porodowym mogą stać się zjadliwe zarazki zwykle niecho- robotwórcze. Zmiany chorobowe zależą mniej od rodzaju zarazka niż od tkanki, która uległa zakażeniu, od jej dojrzałości i odczynowości. Źródłem zakażenia mogą być: matka, inne położnice, personel pielęgnujący i inne noworodki. W warunkach szpitalnych, gdzie na jednej sali znajduje się szereg noworodków, z chwilą zakażenia się jednego z nich, zakażenie może z niezwykłą szybkością przenieść się na wszystkie noworodki.
Dokończ
Należy uwzględnić możliwość kiły wrodzonej lub zalegającego ciała obcego w nosie.
W rozpoznawaniu dławca największe trudności występują w postaci dławca pierwotnego, ponieważ w dławcu wtórnym zmiany błonicze stwierdzane na migdałkach albo w nosie przesądzają o charakterze sprawy. W różnicowaniu należy wziąć pod uwagę, że w odróżnieniu od dławca prawdziwego w dławcu rzekomym (pseudocroup) objawy zwężenia dróg oddechowych mają charakter napadowy, przeważnie w porze nocnej i przeważnie łączą się ze stanem nieżytowym nosa i dal-szych odcinków przewodów oddechowych. Równocześnie występuje gorączka oraz upośledzenie stanu ogólnego. Taki obraz spotykamy w przebiegu grypy, odry, a czasem w krztuścu. Obraz dławca rzekomego może wystąpić w następstwie zwężenia dróg oddechowych spowodowa- nego obrzękiem błony śluzowej, uwięźnięciem ciała obcego, uciskiem na krtań oraz kurczem mięśni krtani, do czego są skłonne dzieci ze wzmożoną pobudliwością nerwową. Do właściwego ustalenia rozpoznania pomocny jest dokładny wywiad dotyczący początku, postępowania sprawy oraz badania laryngoskopowe. Ustalenie rozpoznania dławca musi być jak najwcześniejsze, ponieważ od wczesnego podania surowicy przeciwbłoniczej zależy efekt leczniczy bez uciekania się do zabiegu, jak intubacja lub tracheotomia.
Dokończ
Trzecia postać choroby hemolitycznej noworodków — to niedo-krwistość ciężka noworodków (anaemia gravis neonatorum), która może wystąpić od razu po urodzeniu, łącznie z puchliną płodu lub żółtaczką ciężką, lub dopiero po pewnym bezobjawowym okresie. Stwierdza się bladość skóry i- błon śluzowych, powiększenie wątroby i śledziony. Postać ta ma przebieg łagodniejszy od poprzednich. Zagęszczenie żółci w przewodach żółciowych, powodujące niedrożność oraz marskość wątroby u niemowląt, mogą być zejściem choroby hemolitycznej.
Dokończ
Po wymiennym przetoczeniu krwi należy noworodka ułożyć w inkubatorze, podawać antybiotyki, witaminy K, C, preparaty wątrobowe, metioninę oraz ACTH lub hormony kory nadnerczy. Te ostatnie mogą mieć korzystny wpływ na przebieg żółtaczki ciężkiej i niedokrwistości. ACTH stosuje się w dawce 2 mg/kg wagi/dobę, kortyzon w dawce 5 mg/kg wagi/dobę, hydrokortyzon w dawce 3—4 mg/kg wagi/dobę, prednison — 2 mg/kg wagi/dobę przez kilka dni. Niedokrwistość wystę-pującą w 2—4 tygodniu życia leczymy jak każdą inną niedokrwistość.
Dokończ
Noworodka docuconego lub podejrzanego o uraz wewnątrzczaszkowy należy otoczyć troskliwą opieką, zapewnić mu tak niezbędny dla niego spokój, ciepło oraz bacznie obserwować. Na ogół układamy noworodka w pozycji Trendelenburga na 8 godzin i odśluzowujemy kilkakrotnie, natomiast jeżeli dostrzegamy objawy krwawienia śródczaszkowego, układamy go klatką piersiową i głową wyżej. Każdemu noworodkowi z urazem porodowym podajemy witaminę K domięśniowo w ilości
Dokończ