Według niektórych autorów może wchodzić w grę szereg zewnątrz- i wewnątrzpochodnych wpływów, jak uchybienia sanitarno-higieniczne, błędy w odżywianiu dtp. Niewątpliwie czynniki te i szereg innych, jak wilgoć, zmęczenie, zimno, urazy fizyczne i psychiczne są czynnikami usposabiającymi. Stanowią one m. in. (wg Selyego) bodziec pobudzający substancję rdzeniową nadnerczy do wzmożonej produkcji adrenaliny. Powoduje ona wydzielanie większej ilości hormonu arirenokortykotro- powego przez przysadkę mózgową. Z kolei kortykotropina wzmaga wydzielanie glikokortykoidów kory nadnerczy. Prawidłowa działalność układu przysadkowo-nadnerczowego broni ustrój przed szkodliwym wpływem tych rozmaitych czynników. Powtarzające się jednakże i długo trwające ujemne wpływy mogą doprowadzić do wyczerpania tego układu i do tzw. choroby adaptacyjnej, do której obecnie zalicza się także chorobę reumatyczną (teoria humoral-na).
W procesie powstawania choroby reumatycznej nie można pominąć roli układu nerwowego. Autorzy radzieccy szczególnie podkreślają znaczenie zaburzeń czynności ośrodkowego układu nerwowego w chorobie reumatycznej. Według Leporskiego czynniki zakaźno-toksyczne ze źródeł zakażeń drogą bezpośredniego działania lub za pośrednictwem patologicznych bodźców doprowadzają do zaburzeń czynności ośrodkowego układu nerwowego. Osłabienie czynności regulujących kory, a wzmożenie pobudliwości ośrodków podkorowych i wegetatywnych ma duży wpływ na powstawanie patologicznych odczynów tkankowych w chorobie reumatycznej. Poza tym wszelkie procesy immunologiczne przebiegają pod kontrolą ośrodkowego układu nerwowego, a zatem cały proces uczulenia w chorobie reumatycznej powiązany jest z czynnością ośrodkowego układu nerwowego. Wyniki badań Ado i jego współpracowników wykazują, że dla zmiany odczynowości ustroju wystarczy zetknięcie się alergenu z neuroreceptorami włośniczek. Wskutek ich nadwrażliwości na dany czynnik występują zjawiska uczulenia. Teorią nerwową — zgodnie z prawem dominanty, lub jako odczyn śladowy tłumaczy się predyspozycję nowych rzutów choroby reumatycznej do tych samych narządów. Częstsze występowanie choroby reumatycznej u dzieci niż u dorosłych wiąże się z nie ukończonym rozwojem tkanki nerwowej u dzieci.
Dodaj