Jednakże sam zabieg chirurgiczny rzadko pomaga tym chorym, szczególnie w grupie wieku 30-50 lat, skutkuje on dopiero razem z programem ćwiczeń i profilaktyki . Nierzadko programy te trzeba okresowo ponawiać. Pomijając tych chorych, u których istnieją rzeczywiste wskazania do zabiegu chirurgicznego (istnienie wykrywanych zmian organicznych), leczenie rozpoczyna się od wskazówek dotyczących postawy ciała i zasad biomechaniki oraz działań profilaktycznych w zakresie trybu życia i pracy. Jednocześnie chorego kieruje się do przychodni rehabilitacyjnej w celu nauczenia go potrzebnych ćwiczeń. Zazwyczaj są to ćwiczenia izometryczne.
Szczególną uwagę przykłada się do ćwiczeń: 1) mięśni czworogłowych ud – w celu umożliwienia choremu podnoszenia przedmiotów itp. bez zginania kręgosłupa w odcinku lędźwiowym, 2) mięśni brzucha oraz 3) mięśni pośladkowych – w celu wzmocnienia tłoczni brzusznej oraz utrzymania właściwego ustawienia miednicy i lędźwiowego odcinka kręgosłupa.
Chorzy wykonują ćwiczenia dwa razy dziennie, stopniując obciążenie w miarę upływu czasu. Ćwiczenia można też wykonywać w łóżku.
Leczenie operacyjne/W grę wchodzi jedynie ponowna laminektomia z rozległym odbarczeniem lub usztywnienie rzadziej istnieje potrzeba jednoczesnego zastosowania obu sposobów. Na pierwsze miejsce u chorego wielokrotnie operowanego wybija się zazwyczaj konieczność odbarczenia. Sprawa nie jest prosta, gdyż z jednej strony odbarczenie musi być odpowiednio rozległe, z drugiej zaś nie może upośledzać stabilności kręgosłupa. Dlatego tam, gdzie jest to tylko możliwe, należy utrzymać tylną stabilność operowanego kręgosłupa. Wyjątek od tej reguły stanowią przypadki zaawansowanych zmian zwyrodnieniowych, w wyniku których nastąpiło
Wycięcie jądra miażdżystego (dobór przypadkowy) usztywnienie kręgosłupa. Niekiedy jednak trzeba się decydować na całkowite odbarczenie od tyłu korzeni kosztem poświęcenia całej stabilności, usuwając wyrostki stawowe oraz układ więzadłowy. Należy jednak zaznaczyć, że jest możliwe poszerzenie kanałów korzeniowych, a jednocześnie zachowanie wyrostków międzykręgowych, a więc uratowania tylnej stabilności kręgosłupa. Naturalnie wymaga to dużej precyzji (Wiltse).
Zagadnienie usztywnienia kręgosłupa w leczeniu bólów krzyża doczekało się w ostatnich latach rewizji, gdyż nie zawsze solidne usztywnienie idzie w parze z uzyskaniem bezbolesnego kręgosłupa.
Dodaj